Waar hangt het vanaf of iemand als kunstenaar wordt erkend en gewaardeerd? Moet het werk ‘mooi’ zijn en wat is dat dan, mooi? Is controverse een criterium? Vernieuwing? Maatschappelijke relevantie? Spelen randverschijnselen een rol? Een antwoord op dit alles volgt hieronder uiteraard niet. Oordeel zelf of en hoezeer het werk van Peter Hofland uit Tilburg erkenning verdient.
door Toine van Corven
Hij wordt op 10 december 1951 geboren in de Tilburgse wijk Broekhoven 1, waar zijn vader een zaak in naaimachines runt. Pa is tevens uitvinder, in ieder geval zeer creatief. “Daar heb ik het van”, weet Peter Hofland, die zich Tilburger in hart en nieren voelt en die zijn stad, ook in zijn werk, altijd trouw is gebleven.
Ondanks zijn grote bescheidenheid is hij in Tilburg al jaren bekend als artistiek geluidstechnicus en wint hij aan bekendheid met foto’s, korte films en documentaires. Hoe het in Tilburg eerst was en hoe het nu is, vormt een belangrijk thema in zijn werk. Maar ook zijn nieuwsgierigheid, een bijzondere lichtval of ‘gewoon’ schoonheid kunnen zomaar een mooie foto of film opleveren. Veel minder bekend (want als zodanig nog niet zo lang actief) is Hofland als kunstschilder. De meeste schilderijen maakt hij in Frankrijk. Olieverf op doek vooral, maar ook mixed media.
Zolder
Op Facebook, waar hij zijn werk de laatste tijd geregeld onder de aandacht brengt, zijn mensen enthousiast verrast. In zijn atelier, op de zolder van zijn woning, begonnen we aan een klassiek uit te schrijven interview, maar door kennismaking met de aard van zijn werk was al snel duidelijk dat het meer voor de hand ligt om dat werk voor zichzelf te laten spreken. Brabant Cultureel is per slot van rekening een digitaal medium en ook de kunstenaar bedient zich graag van bijvoorbeeld Instagram en YouTube. Dus volgen vanaf hier links in de tekst naar beelden en geluiden die bij elkaar een impressie opleveren van wat Peter Hofland zoal presteert op kunstzinnig gebied. Laat je meeslepen in zijn wereld, een wereld van kunst, beeld en geluid – wel liefst afspelen met goed geluid!
Laten we beginnen met een link naar een filmpje dat hij maakte over het klooster van De Rooi Harten aan de Tilburgse Bredaseweg. Waar decennialang paters woonden, mochten enkele jaren geleden vastgoedjongens hun gang gaan. Welke gevolgen dat had, laat Peter Hofland in twee minuten zien:
Films en documentaires maakt hij in eigen beheer en in opdracht. Zoals voor de gemeente Tilburg, die zo in de loop van de jaren materiaal van nu al onschatbaar historische waarde in bezit kreeg. Over de teloorgang van de textielindustrie vanzelfsprekend, maar ook films en foto’s van stadsgezichten, gebeurtenissen en portretten van mensen en beroepen die anders al lang vergeten zouden zijn. De volgende links tonen respectievelijk textielfabriek AaBe, Gebouw 50-51 in de Spoorzone, een verrassende rit per BBA-bus van Tilburg-zuid naar oost en ten slotte een filmpje over een man die ergens in de krochten van de Tilburgse binnenstad trommelvellen maakt.
Soundscapes
Hofland documenteerde ook Tilburgse kunstenaars, zoals Werner Moonen, Ad Willemen, Frans van Amelsfort en Wijnand van Lieshout. Zijn beeld- en geluidskunst komt vaak tot stand in samenwerking met Tilburgse muzikanten als Paul van Kemenade, Eric van der Westen, Jeroen van Vliet en Hans Sparla. Onderstaande link, over ‘38 jaar Soundscapes’, het bedrijfje waarin hij sinds 1992 zijn activiteiten onderbrengt, laat dit aardig zien:
Compilation of 38 years Sound and Images
Peter Hofland is autodidact. Als kind ging hij eerst naar de Lagere technische school, later naar de Middelbare technische school, om elektricien te worden. Apparatuur knutselde hij zelf in elkaar, zoals zijn eerste synthesizer. Muziekonderwijs genoot hij nooit. Wel kocht hij van jongs af aan veel platen, vooral jazzmuziek. Hij is dan wel geen muzikant, maar voelt zich wel sterk tot de muziekwereld aangetrokken. “Klungelen met geluid”, noemt hij het componeren van klanken.
In 1972 kwam hij in bezit van zijn eerste Philips bandrecorder en begon hij met het registreren van allerlei geluiden. Vogels, razend verkeer, industrieel geluid, wind, zee. “Ik heb altijd dingen willen vastleggen. Het begon met geluid. Later fotografie en film. De laatste drie jaar schilder ik erbij. Ik heb altijd al moeilijk kunnen kiezen. Ik hou van experimenteren en volg daarin mijn hart.” Het geluid bij zijn films verzorgt hij zelf. Twee voorbeelden: Industrial Age en At the Movies (met saxofonist Paul van Kemenade) achter deze links:
Met Soundscapes betrok hij een eigen geluidsstudio in hartje stad. Talloze cd-opnames zijn er gemaakt. Tegenwoordig werkt hij in zijn huis. Op zolder. Of in Frankrijk, waar hij een tweede huis heeft. En veel op locatie. Vóór 1992 was (en kon) het allemaal minder bedrijfsmatig. Hij vroeg en kreeg subsidies voor projecten en werkte daarnaast tien jaar als geluidstechnicus op het conservatorium.
Peter Hofland op zolder.
Improviserend
Schilderijen maakt hij zoals hij van geluiden muziek maakt: sferisch, in klank, kleur en vorm. Maanden is hij bezig met een schilderij, improviserend, werkend op gevoel. Je moet vooral tijd nemen om ernaar te kijken. Om telkens iets nieuws te ontdekken op het doek. Wil hij er iets mee zeggen? Nee. Wat je ziet, dat ben ik, zegt ie. En: “Een schilderij van mij kun je het best vanaf een afstand bekijken. Je kunt het ook gerust kantelen als je het beu bent. Een goed schilderij klopt van alle kanten.”
-
- Peter Hofland, Collage van werk. Olieverf op doek.
-
- Peter Hofland, Mixed media.
Klik op de afbeelding om te bekijken.
Exposeren
Verdient dit en ander werk een expositie? In museum De Pont zou mooi zijn. Waarom niet? Al gaat het veel over Tilburg, de artistieke waarde van veel van het werk reikt verder dan de grens van de stad. In Tilburg is het voor kunstenaars (niet enkel voor Peter Hofland) overigens droef gesteld met mogelijkheden werk te exposeren. Veel galeries zijn gesloten of dreigen te sluiten.
Hofland is extravert noch commercieel. “Ik ben van de generatie dat de commerciële kant geen item was. Hoe anders is dat nu! Bescheidenheid siert de mens, maar als kunstenaar schiet je er weinig mee op tegenwoordig. Ik ben een maker, geen persberichtenschrijver. Belangrijker dan geld, vind ik dingen vastleggen voor het nageslacht, zolang het nog kan. Een bijdrage leveren aan het geheugen van Tilburg. Zoals de laatste Tilburgse wever filmen die vertelt hoe je een wollen deken maakt, dát drijft mij:
Meer zien van Peter Hofland? Ga naar www.sound-scapes.nl of p.hofland op Instagram.
Werk is tevens te zien en te koop bij Swinkelswinkel aan de Havendijk 40 in Tilburg,
waar meer kunst, design en ambacht wordt getoond en verkocht.
www.swinkelswinkel.nl
© Brabant Cultureel 2018
Beste mijnheer Hofland. Kan het zijn dat ik twee schilderijtjes van u in het bezit heb? Ze zijn genoemd Wad A en Wad B en zijn gedateerd 1998. Eerder had ik een naamgenoot van u , die in Rotterdam woont, benaderd doch hij weet niets af van die schilderijtjes. Hartelijke groet, Joop Weseman. N.B. in ben actief in de Kunstuitleen en onderhoud nauwe contacten met de Galerie commissie.