KONT een nieuw, experimenteel en ‘traag’ tijdschrift over kunst in Eindhoven

Na ‘slow food’ is er nu ook een ‘slow magazine’, langzaam gemaakt, over diverse vormen van kunst in Eindhoven. Een mooi initiatief van Griet Menschaert, hoofdredacteur van het nieuwe tijdschrift KONT. Maar zij is veel meer dan dat. Zij is ook netwerker, verbinder en begeleider. Zij selecteerde de deelnemende kunstenaars voor deze eerste editie, bedacht samen met hen opdrachten en moedigde hen aan over eigen grenzen heen te stappen.

door Irma van Bommel

De ludieke en puberale titel van het nieuwe tijdschrift roept wat wrevel op. Als het tijdschrift nou Kond met een ‘d’ had geheten, was het een verwijzing geweest naar ‘kond doen’, verkondigen of verslag doen. Want dat is wat het tijdschrift beoogt: een platform bieden voor kunstenaars werkzaam in diverse disciplines. Waarom dan toch KONT? “De naam is een knipoog naar zij die of datgene dat je normaal niet ziet”, verklaart Griet Menschaert. “Al onze makers zijn namelijk onbekend talent, en ook onze onderwerpen zijn ‘anders’”. Misschien een beetje de kont tegen de krib?

Menschaert, zelf beeldend kunstenaar en daarnaast ook taal- en letterkundige (zij studeerde aan AKV|St. Joost en de KU Leuven), koos beeldend kunstenaars, fotografen, architecten, designers, schrijvers en een choreografe, dertig in totaal, van verschillende leeftijden. Sommigen kozen voor een individuele bijdrage aan het tijdschrift, anderen formeerden een groepje om samen een bijdrage te leveren. Een jaar lang kwamen zij regelmatig bij elkaar. Omdat Menschaert de hoop had – en dat is na het eerste nummer al uitgekomen – dat er blijvende contacten zouden ontstaan, koos ze voor kunstenaars uit de stad Eindhoven.

Gemeenschap
“Omdat we het belangrijk vinden om makers die niet zo bekend zijn – die in de ‘kont’ zitten, zou je kunnen zeggen – in beeld te brengen, en wij dus veel van die makers leren kennen, zien we ook een extra waarde in het bij elkaar brengen van die makers. Door hen fysiek te laten samenwerken, krijgen zij een echte band en ontstaat er een gemeenschap. Daarom hebben wij gekozen om ons terrein geografisch af te bakenen, Eindhoven is onze kernlocatie. Wanneer makers elkaar in het echt ontmoeten en met elkaar in gesprek gaan over hun werk en bovendien ook samen aan het creëren gaan, is de kans groter op een langdurige doorwerking van hun gebundelde krachten. KONT is dus ook een gemeenschap! Naast de bijdragen voor het magazine, treffen de makers elkaar gedurende het jaar nog een paar andere keren. Dit bewerkstelligen wijzelf op allerlei manieren”, vertelt Menschaert.

‘En zeker door samen te doén, kom je tot nieuwe inzichten. (…) Ik wil stimuleren dat er een gesprek plaatsvindt tussen makers, dat ze op een scherpe manier elkaar naar een ander niveau tillen door aan elkaar uit te leggen wat ze doen en waarom ze dat doen …’, lezen we in de inleiding. KONT heet een ‘slow’ tijdschrift omdat het traag wordt gemaakt en maar een keer per jaar uitkomt. Overigens is het ook buiten Eindhoven te koop. “Juist omdat we willen laten zien wat hier gebeurt.” Alle teksten zijn behalve in het Nederlands ook in het Engels, niet alleen omdat voor een aantal deelnemers het Nederlands niet de moedertaal is, maar ook om er een groot publiek mee te bereiken.

Klik op de afbeelding om te bladeren.

Korte en lange publicaties wisselen elkaar af. Achterin het boekwerk (het is eigenlijk meer een boekwerk dan een tijdschrift) is een lijst opgenomen met achtergrondinformatie over de makers. Daar zijn ook foto’s opgenomen van de kunstenaars. Het zijn terloops genomen foto’s, tijdens het maakproces. Deze informatie en beelden hadden een prominentere plek mogen krijgen bij de bijdragen zelf, omdat het hier immers gaat om het voor het voetlicht brengen van de kunstenaars.

Toeschouwers
Het tijdschrift opent met de fotoreportage ‘Toeschouwers’ van de fotograaf Sas Schilten. Zij fotografeerde een carnavalsoptocht. Niet de mensen in de optocht, maar de toeschouwers aan de overkant van de straat zijn het werkelijke onderwerp. Zij bekijken de optocht comfortabel vanachter het raam van hun huis. En daardoor wringt er iets. Deze mensen namen niet eens de moeite om voor de deelnemers aan de parade naar buiten te komen.

Daarna volgt het verhaal ‘Cake’ van Annegret Bönemann. Zij studeerde onlangs af aan de Design Academy in de richting Social Design. Haar verhaal is de neerslag van een experiment, waarbij ze met een stuk cake in de hand aanbelde bij bewoners in haar straat, vreemden, om hen te vragen de cake samen te eten en om hun reactie te peilen, maar ook om zich te realiseren hoe zij zelf op de verschillende situaties zou reageren.

Voor het volgende project ‘Heidesessies’ maakten een fotograaf-videokunstenaar (Jérôme Siegelaer), een beeldend kunstenaar-dichter (Jolanda Kooijmans) en een architect (Paul Bouw) een half jaar lang regelmatig wandelingen op de Strabrechtse Heide ten zuidoosten van Eindhoven. Dit mondde uit in de grootste bijdrage in het tijdschrift van maar liefst dertig pagina’s. Visueel is dit een van de mooiste en interessantste, want een van de rustigste en meest coherente bijdragen. Er worden zwart-wit foto’s of filmstills van bomen getoond, gevolgd door bijzondere gedichten, waarin zelfs een mountainbikepad en de A67 aan bod komen. Tenslotte worden foto’s en tekeningen getoond van bouwsels in het landschap, zoals een ovaalvormige kapel en een schutting die door de vorm een stuk ven afbakent tot een badgelegenheid. Dit samenwerkingsverband Heidesessies is een van de groepjes die ook na KONT nog contact met elkaar heeft.

Het gaat te ver hier alle projecten te noemen, maar de mooie gedichten van Joke Clazing, de intrigerende tekeningen van conceptueel kunstenaar Toni van Tiel en een bijzonder stripverhaal door Inge Jansen en Juliet Gagnon mogen niet onvermeld blijven. Evenals de verstilde foto’s van Neel van Eupen bij een verhaal van Koosje Hamerslag naar aanleiding van het overlijden van haar moeder. Dit laatste project, ‘De Gift’, rond een kunstwerk van Olga Ieromina, laat zien hoe bij een experimenteel project in samenwerking met anderen ineens alles op zijn plaats kan vallen.

Glossy
Menschaert noemt haar nieuwe blad een glossy. Een echte glossy is het eigenlijk niet, omdat een glossy te maken heeft met glamour en daardoor een vluchtig medium is. KONT is juist voor diepgang en experiment. Niet een gelikt eindproduct, maar de weg er naartoe is belangrijk. Wel is KONT gedrukt op een mooie kwaliteit glanzend papier. Wat dan wel weer jammer is, is dat het formaat vrij klein is, waardoor het tijdschrift niet opengeslagen kan blijven liggen, zoals bij een echte glossy.

Wat opvalt zijn de advertenties voor en achter in het magazine. Een heus tijdschrift kan niet zonder advertenties. Mooi is dat de advertenties in KONT op meesterlijke wijze zijn aangepast aan de sfeer van het ‘trage’ magazine. Waar je anders bij ‘schreeuwende’ reclame snel doorbladert, blijft je blik nu hangen, omdat ze opvallen door ander, rustiger beeld of een ongebruikelijke, gevatte tekst. Kortom, een totaal andere benadering. Je zou kunnen spreken van ‘trage advertenties’. Mooi is dat dit wel degelijk werkt.

Menschaert liet zich in haar redactionele werk bijstaan door twee kunstenaars. Voor het komende nummer wordt zij bijgestaan door twee andere redactieleden die mede de selectie van de kunstenaars kunnen bepalen. Het eerste nummer werd vormgegeven door Edhv. Het tweede nummer verschijnt in september en zal worden vormgegeven door Nearest Neighbour. Door ieder jaar te kiezen voor een ander vormgeversbureau is dit tijdschrift niet alleen een visitekaartje voor de deelnemende kunstenaars, maar ook voor de vormgevers in Eindhoven. Een mooi concept!

KONT nr. 1 – 2017, Eindhoven (uitgave Stichting Opia 55), 192 pp,
17×24 cm, ISBN 978-90-816320-3-4, € 17,50.
Voor verkooppunten zie: www.kontmagazine.nl

 

 

© Brabant Cultureel 2018