Het ‘Henny-project’ van fotograaf Michel Szulc Krzyzanowski heeft een geslaagd vervolg gekregen met het fotoboek ‘Charlotte’ dat Linsey Kuijpers heeft gemaakt. De Bredase fotografe volgde vier jaar lang het leven van Henny’s dochter Charlotte. Voor Kuijpers vormt dit boek een grote stap voorwaarts als documentair fotografe.
door Joep Eijkens
Het is een hele bevalling geweest, maar nu is het er dan: Charlotte, het fotoboek waarmee Linsey Kuijpers een grote stap heeft gezet als documentair fotografe. Het boek is zowel een op zichzelf staande schepping als een geslaagd vervolg op het bekende Henny-project van Michel Szulc Krzyzanowski.
Omslag van het boek “Charlotte” van de Bredase fotograaf Linsey Kuijpers.
In 1976 begon Szulc Krzyzanowski met een fotocamera het leven te volgen van Henny, een toen zestienjarig meisje uit Waalwijk dat werkte in een koekjesfabriek. In sober zwart-wit – toen nog de ‘kleuren’ van de documentaire fotografie – en in korte teksten gaf hij een goed beeld van haar leven en dat van veel werkende jongeren. Wat Henny betreft een leven van ups en downs. En ook in de daaropvolgende decennia kreeg zij heel wat voor haar kiezen, zo blijkt uit de serie fotoboeken die in 2013 voorlopig eindigde met het zesde deel, Henny. Het zit best wel tegen…. Het meisje dat al vroeg van aanpakken wist, groeide uit tot een sterke vrouw die goeddeels in haar eentje een groot gezin wist draaiend te houden, met zes kinderen ‘met een rugzakje’ en een man die teveel dronk.
Klikken
Het was ook in 2013 dat Szulc Krzyzanowski de jonge Bredase fotografe Linsey Kuijpers uitkoos om het Henny-project te verbreden. Zij zou het leven in beeld brengen van Charlotte, het enige meisje in het gezin, toen zeventien jaar oud. Dat het van meet af aan goed klikte tussen de twee was mede te danken aan het feit dat Linsey zelf ook pas eenentwintig was.
Charlotte met haar vader Arie en haar tweelingbroer Willem. Foto Linsey Kuijpers.
In de afgelopen vier jaar ging de fotografe regelmatig op bezoek bij Charlotte en haar familie. Zij volgde het meisje overal: bij het winkelen, bij uitstapjes, met haar vriendjes, op de kermis, thuis met haar broers en ouders, op ziekenhuisbezoek bij Henny, in de tattooshop en nog veel meer. En dat alles zie je terug in de vele foto’s die het 228 pagina’s tellende boek vullen. Er is een mooie afwisseling van spreads, paginagrote foto’s en kleinere formaten. Een paar keer is gekozen voor uitklapbare bladen met tientallen kiekjes erop, wat goed past bij een generatie die zo extreem visueel is ingesteld. Ook de liefdesbetuigingen van een vriendje via Facebook komen in beeld. En dan zijn er nog – goed gedoseerd – korte teksten waarin de fotografe Charlotte zelf aan het woord laat; teksten die het beeldverhaal versterken.
Charlotte. Foto Linsey Kuijpers.
Ook nu weer kun je spreken van een leven van ups en downs. Zo zijn we getuige van de begrafenis van vader Arie. Treffend, triest en toepasselijk tegelijk is de foto van de mensen die met een flesje bier in de hand proosten op de overledene. Meer aandacht krijgt de plotselinge dood van Charlottes broer Pascal. ‘Hij is overleden aan stress’, stelt ze. ‘Hij is uiteindelijk slachtoffer geworden van de maatschappij waar hij zich zo tegen verzette.’ De jonge vrouw is dan al zwanger van haar nieuwe vriend Jeffrey. We zien haar in hun tijdelijke appartement, maar minstens zo vaak bij moeder Henny thuis. ‘De band tussen ons is sterker geworden’, geeft ze aan, ‘en we zijn nog hechter nu ik zwanger ben.’
Charlotte in gesprek met moeder Henny, die eerder de hoofdpersoon was in zes fotoboeken. Foto Linsey Kuijpers.
Op het einde van het boek zien we een lachende Charlotte op een zogeheten ‘babyshower’, een feest waarop de aanstaande moeder door familie en vriendinnen met cadeautjes in het zonnetje wordt gezet. Maar de baby, een jongetje, geboren op 23 augustus, blijft buiten beeld. Over Tygo heeft Linsey Kuijpers een apart boekje gemaakt. Niet alleen voor de familie maar ook – als een soort collectors item – voor mensen die het boekproject via crowdfunding hebben gesteund.
Familie
Het boek eindigt met een interview waarin de fotografe nader ingaat op de ‘making of’ van haar project. Zo vertelt zij dat ze met vaste regelmaat bij Charlotte op bezoek ging, eraan toevoegend: ‘Soms maak ik ook gewoon geen foto’s, ik ga mee met de flow van Charlottes normale leven.’ Zij beschrijft Charlotte als ‘een soort klein zusje’ en zegt ook heel goed te kunnen opschieten met de rest van de familie. Typerend: ze hielp ook mee bij het schrijven van de rouwkaart en de tekst die Henny uitsprak tijdens de uitvaartdienst van Pascal. ‘Daardoor is de band met hen ook gegroeid’, aldus de fotografe. ‘Dit maakt het voor mij soms mentaal ook heel zwaar, ik ben heel betrokken bij mensen.’
En zij besluit: ‘Dit gezin is een gezin van liefde, dit siert hen. Het zijn zorgzame, warme mensen die door het vuur gaan voor elkaar. Het is een bijzondere ervaring geweest om deel uit te mogen maken van hun leven en daar ben ik ze dankbaar voor. Ik ben dankbaar voor hun vertrouwen en warmte. Stiekem zijn ze ook een beetje mijn familie geworden.’ Zowel Michel Szulc Krzyzanowski als Henny en haar familie hadden zich geen betere opvolger kunnen wensen.
Linsey Kuijpers en haar collega Michel Szulc Krzyzanowski. Foto Piet den Blanken
Bij de boekpresentatie op 6 december 2017 in Breda waren ook Henny en Charlotte (met baby Tygo) aanwezig. Zij zeiden heel blij te zijn met het boek. Op de vraag aan Henny of haar eigen serie verder gaat, antwoordde zij: “Michel wil het wel, maar ik weet het nog niet. Ik wil eerst eerst maar eens tot rust komen met mijn gezin na alles wat we de afgelopen jaren meegemaakt hebben.”
Of Charlotte een vervolg krijgt? “Dat is wel de bedoeling”, antwoordt Linsey Kuijpers. “Maar in welk vorm, dat weet ik nog niet. Het hangt ook af van Charlotte zelf natuurlijk.”
Charlotte. Tekst en fotografie Linsey Kuijpers. Boekontwerp: Björn Roetman.
Den Haag: Uitgeverij Komma 2017, 228 pp.,
ISBN 978-94-91525-65-0, pb., € 24,95. Oplage 500 exemplaren.
Lees ook op Brabant Cultureel: Fotografe Linsey Kuijpers volgt de ups en downs van Charlotte
© Brabant Cultureel 2017