Met de gloednieuwe Lucas Gassel Prijs geeft de Helmondse Stichting Carat jonge kunstenaars van Brabantse én Limburgse academies een financieel zetje in de rug. De Cacaofabriek biedt hen een podium onder de vlag ‘Fresh Cacao’. Christa te Dorsthorst (22) van AKV Sint Joost in Breda was zondagmiddag 22 oktober 2017 de eerste laureaat. Haar werk en dat van nog zeven net afgestudeerde kunstenaars, is tot en met 4 november te zien.
door Anja van den Akker
Fresh Cacao is even fris als de naam doet vermoeden: een selectie jonge kunstenaars mag jaarlijks onder deze vlag exposeren in de Helmondse Cacaofabriek. Dit initiatief krijgt voortaan extra allure nu de Stichting Carat, die al ruim vijfentwintig jaar culturele initiatieven in de stad ontplooit, aanhaakt met een gloednieuwe kunstprijs: de Lucas Gassel Prijs. De prijs is vernoemd naar de schilder die rond 1500 in Helmond werd geboren. Bijzonder is dat Carat, gesponsord door kunstminnende ondernemers, hierbij nu over de grenzen van Helmond heen kijkt. Er is bewust gezocht naar jong talent op de kunstacademies in ’s-Hertogenbosch, Breda en Maastricht.
De winnares Christa te Dorsthorst in haar installatie. Foto Cacaofabriek
Verontrusting
In de fraaie expositieruimte van de Helmondse Cacaofabriek zien we tot en met 4 november 2017 werk van Nika Schmitt en Flo van der Waa (Maastricht), Christa te Dorsthorst en Nina Maertens (Breda) en Renée van Oploo, Vince Donders, Lai Yan Cheng en Jeanine Vloemans (Den Bosch). Opvallend is dat zij allemaal op de een of andere manier uitdrukking geven aan een maatschappelijke verontrusting. Over hoe de mens de wereld in hokjes indeelt, zichzelf verliest en laat wegvagen door de keiharde maatschappij, maar ook: onze vervreemding van de natuur door het digitale tijdperk. Deze kunstenaars spelen met onze beleving van de ruimte en gaan op zoek naar vernieuwend materiaalgebruik.
De winnende installatie van Christa te Dorsthorst. Foto Cacaofabriek
Winnares Christa te Dorsthorst (22) zocht het daarbij in flinterdun latexrubber dat zij zelf maakte en kleurde in bijzonder zacht en rustgevend groen. Ze vormde er meterslange bijna transparante lappen van die ze aan draden hing, zodanig dat het publiek er doorheen kan lopen en de bijzondere lichtval ervaart. Met één doek is ze bijna veertien uur onafgebroken bezig, want de latex moet heel voorzichtig van de ondergrond worden afgeschraapt. “Ik heb lange tijd geschilderd, maar steeds weer miste ik iets. Er gebeurt veel om ons heen dat je niet ziet. Een plant groeit, maar dat neem je niet waar. Evenmin als een bepaalde energie in de ruimte. Met latexrubber kan ik raken aan de werkelijkheid die niet direct voor het oog zichtbaar is. Een bijna niets, zelfoplossend doek. Zo kun je een hele ruimte vullen met bijna niets terwijl er wel wat is”, aldus Te Dorsthorst.
Haar kunstwerk lost zichzelf inderdaad op, want latexrubber gaat uiteindelijk scheuren en krimpen waardoor alle lappen van de draden afglijden en een eigen wereld van verval vormen.
Sereen
De jury is enthousiast: “Zij neemt op een subtiele maar overtuigende wijze de kijker mee in een spel van licht en ruimte. Haar doeken hangen even kwetsbaar als krachtig in een gemanipuleerde zee van licht. Door de dunne latex creëert zij een serene sfeer die aanzet tot rust en bezinning.” De jury bestond uit Frank Hoenjet, conservator van Museum Helmond, Jos Wilbrink, kunst- en cultuuradviseur en oud-directeur van de Noord-Brabantse Kunst Stichting (NBKS) en de architect Fabienne van Thiel-Swinkels.
Vlnr jurylid Fabienne van Thiel-Swinkels, Juliënne Tullemans (programmeur exposities Cacaofabriek), Christa te Dorsthorst en Carat-voorzitter Gerard Groot. Foto Cacaofabriek
De nieuwe Lucas Gassel Prijs is de opmaat naar nog meer initiatieven van Stichting Carat, vertelt de (eveneens nieuwe) voorzitter Gerard Groot. Zo komen er een stuk of zes immense muurschilderingen in de stad, waarvan de eerste in het voorjaar van 2018 staat gepland. Ook hier krijgen jonge kunstenaars volgens hem weer alle gelegenheid om zich te doen gelden. Plannen liggen er eveneens voor een uitgestippelde route die alle stadskunst met elkaar verbindt. In breder verband staat de herdenking van Lucas Gassel op de rol voor 2018-2019.
Carat heeft in de afgelopen vijfentwintig jaar al talloze kunstwerken door heel Helmond neergezet. In stadspark De Warande staat het Carat Paviljoen waar ’s zomers elke zondag gratis openluchtconcerten worden gehouden.
Over Lucas Gassel op Thuis in Brabant
© Brabant Cultureel 2017