Vijfentwintig jaar De Pont: directeur en kunstenaars halen herinneringen op

Zaterdag 16 september 2017 wordt het vijfentwintigjarig bestaan van museum De Pont in Tilburg groots gevierd met een overzichtstentoonstelling van de collectie en een nieuw beeld bij de entree. Hendrik Driessen, directeur van het eerste uur, legde een verzameling aan van internationale kunst, om de tijdgeest te vangen. In de collectie nam hij ook werk op van Brabantse kunstenaars.

door Irma van Bommel

“Tot nu toe hebben we ons gericht op solotentoonstellingen waarbij we gebruik maakten van bruiklenen. Gasten in eigen collectie, dat is altijd onze vaste insteek geweest”, vertelt Hendrik Driessen (1952). “Voor het vijfentwintigjarig jubileum maken we een grote tentoonstelling van de eigen collectie, aangevuld met maar liefst vijftig bruiklenen. Vooral bruiklenen die we eerder hebben getoond, maar ook andere, die we niet eerder hebben kunnen krijgen. Het zal voor onze trouwe bezoekers een prettig weerzien zijn, vandaar de titel van de expositie, WeerZien.”

Over vijfentwintig jaar verzamelbeleid vertelt Driessen: “De hedendaagse kunst kent geen duidelijk te onderscheiden stromingen meer. Wij proberen de tijdgeest te vangen in enkele werken. Maar het blijft een keuze, daar ontkom je niet aan. De collectie beschouw ik als een collectief, als een familie met neven en nichten. We verzamelen niet te breed. Ik ga liever de diepte in door kunstenaars voor langere tijd te volgen. Het persoonlijke contact met de kunstenaars is dan ook belangrijk.”

Remake
In het midden van het museum is een zaal ingericht met werk van Marc Mulders, Marlene Dumas en Rob Birza. Precies zoals hij vijfentwintig jaar geleden dezelfde ruimte invulde. “Het was de eerste zaal die ik inrichtte in de net ontmantelde fabriek. De werken van Dumas leenden we van het Van Abbemuseum waar ik net vandaan kwam.” Overigens is deze zaal de enige ‘remake’ in de huidige tentoonstelling. “We gaan niet alles een op een terugbrengen.”

“Marc Mulders ontmoette ik in Rotterdam waar hij toen werkte in een loods in het havengebied. Het was daar koud. In de loods stond een oude Kip-caravan waar Mulders af en toe in dook om weer op te warmen. Volgens mij wilde hij wel terug naar Tilburg. Ik heb hem toen gevraagd om in een net door ons aangeschaft pand direct naast De Pont te komen werken. We zochten destijds nog naar onze koers en het bieden van atelierruimte was een van de mogelijke doelstellingen. Dat gastatelier hebben we jarenlang gehad. Het was een heel lelijke, maar ook heel ruime loods die op een gegeven moment plaats moest maken voor het nieuwe auditorium. Marc Mulders was de eerste die in het atelier kwam werken. Na twee jaar nam Reinoud van Vught er zijn intrek en daarna Robert Zandvliet. Kunstenaars kregen niet alleen fysiek, maar ook mentaal de ruimte in het atelier. Ik vind het belangrijk om regelmatig contact te hebben met kunstenaars, om ze te ondersteunen, met ze te praten in hun atelier en met ze samen te werken voor exposities of aankopen.” Werk van alle drie de kunstenaars bevindt zich in de collectie.

Tilburgs
De Pont heeft een internationale kunstcollectie. Marc Mulders zegt daarover: “Wat ik waardeer aan De Pont is dat zij naast internationale toppers ook werk van Tilburgse kunstenaars als Reinoud van Vught, Guido Geelen en mij aankochten. En veel Brabantse kunstenaars, waaronder René Korten, Linda Arts, George Meertens en Bert Creyghton een podium boden met presentaties in de zogenaamde Projectruimte.”

Reinoud van Vught vertelt over het atelier: “Voor mij begint De Pont zo’n vijfentwintig jaar geleden. Toen had De Pont een groot atelier waar ik gedurende een periode hele grote werken op papier mocht maken, waarvoor ik zelf niet voldoende ruimte had. Die manier van werken heeft mij op nieuwe sporen gebracht en dat heeft veel nieuw werk opgeleverd. Aan het eind van die werkperiode zijn vijf van de monumentale werken getoond in een zaal van het museum. Daarna heeft De Pont mij gevolgd, werk aangekocht en een grote tentoonstelling van mijn werk gemaakt. Ik merk dat kunstliefhebbers en professionals die ik waar dan ook spreek, mijn werk in De Pont hebben gezien of ervan weten door De Pont. Het werk wordt gezien en beklijft bij de mensen.”

Kwaliteiten
Over zijn aankopen zegt Driessen: “Je vindt iets goed of niet goed. Ik heb nooit onderscheid gemaakt naar herkomst van de kunstenaars. Ik kijk naar kwaliteiten, niet naar waar iemand vandaan komt. Maar het werk moet wel passen in de collectie. Kunstenaars die ons boeien willen we een podium bieden. Drie tot vier keer per jaar hebben we een solo-expositie in de Podiumzaal, die vroeger Projectruimte heette.” Kunstenaars uit binnen- en buitenland verschijnen daar voor het voetlicht.

Hans de Wit uit Eindhoven is een van de kunstenaars die in De Pont een podium vond. “Als je het over De Pont hebt dan heb je het over Hendrik Driessen en zijn medewerkers – en natuurlijk het bestuur – in een prachtig gebouw. Toen ik gevraagd werd om in de Projectruimte een tentoonstelling te maken met mijn werk en daarna een deel van het werk werd aangekocht, voelde ik me ‘opgenomen’ in een museum waarin er juist geen sprake is van het volgen van een trend of hype, maar van een oprechte benadering van wat kunst is en wat dat zou kunnen zijn. Het tonen van mijn werk door een museum als De Pont en dat mijn werk nu ook in de collectie is opgenomen, is voor mij een zeer belangrijke stimulans en bevestiging geweest en is nog steeds van invloed op mijn kunstenaarschap.”

Verbanden
Driessen zegt over zijn manier van tentoonstellen: “Ik ben niet de man van het onderbrengen van kunst in een concept. Elk kunstwerk heeft zijn eigen betekenis. Elke kunstenaar vertelt zijn eigen verhaal. Wel kun je verbanden leggen door bepaalde kunstwerken naast elkaar te tonen, maar ik doe dat niet zo directief. Het is aan de bezoeker om die verbanden te willen zien.”

Driessen heeft in vijfentwintig jaar een collectie opgebouwd met kunstenaars van naam als Richard Long, Christian Boltanski, Sigmar Polke, Thomas Schütte, Ai Weiwei, Berlinde De Bruyckere, David Claerbout, Bill Viola, en natuurlijk ook Anish Kapoor. Speciaal voor het jubileum ontwierp Anish Kapoor een beeld van roestvrij staal van zes meter hoog, met als titel Sky Mirror. Het beeld komt naast de entree te staan bij een nieuw aangelegde vijver naar ontwerp van Sophie Walker, zodat het zich kan spiegelen in het water.

WeerZien, van 16 september 2017 t/m 18 februari 2018 in Museum De Pont, Tilburg. www.depont.nl

In Brabant Cultureel verscheen in 2016 een interview met Hendrik Driessen naar aanleiding van de nieuwbouw:
Na het licht ziet museum De Pont nu ook de donkerte

 

© Brabant Cultureel 2017