‘Krentenkoppen’ is het debuut van Tiel Teurlings. In korte, treffende schetsen tekent hij het dagelijks leven van (en met) zijn opa en oma. Hij laat zich kennen als iemand met een scherp waarnemingsvermogen die empathie voelbaar kan maken zonder die uit te spreken.
door JACE van de Ven
‘Opa pakt zijn rollator. Hij komt overeind. Het is of opa zich optrekt aan het trappetje van het zwembad.’ Zomaar drie zinnen uit het boek Krentenkoppen van de in Tilburg geboren en in Oosterhout wonende Ties Teurlings (1993). Geen woord teveel, simpel verwoord, maar toch spannend en vooral: wat weet hij zijn waarneming treffend te verwoorden. Teurlings studeerde aan Sint Joost in Breda. In zijn tweede jaar daar maakte hij voor zijn minor fotografie een fotoserie over zijn opa en zijn oma. En nu is er dan een boek vol korte, literaire schetsen. Een registratie van hun langzaam steeds verder dementeren. Iemand die zijn eigen ouders, schoonouders en anderen heel oud heeft zien worden, weet hoe dat gaat. In dit boek zien we hoe een kleinkind dat beleeft.
Ties Teurlings. Foto Lona Aalders
Samen
Ties Teurlings, die in zijn verhaal zo te zien de echte namen van zijn familieleden gebruikt, in elk geval die van zichzelf, bezoekt regelmatig zijn opa en oma. Hij kijkt samen met hen televisie, eet een boterham met ze en gaat later bij hen langs in zieken- en verzorgingshuis. Wat hij daarbij doet, is de vervreemdende situaties die geheugenverlies en dementie met zich meebrengen, registreren.
Het resultaat is een boekje van 126 pagina’s, ook nog eens in een behoorlijk grote letter gedrukt. Je hebt het uit voor je het weet. En dat is jammer, want je zou graag langer genieten van de precieze doseringen van anekdote en documentatie die Teurlings voorschotelt. Het is een beetje voorbarig om bij een vierentwintigjarige met één dun boekje meteen aan te komen met verwijzingen naar Nescio of Elsschot, maar Teurlings heeft deze grootheden zeker gelezen en voelt kennelijk goed aan wat hij bij het beschrijven van een situatie wel moet zeggen en wat hij beter kan weglaten. Hij is een absoluut talent die empathie voelbaar kan maken zonder die uit te spreken.
Ties Teurlings lijkt me een ondernemend type. In 2014 deed hij al eens mee aan het Leids Cabaret Festival en in 2015 liep hij de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella. Hij fotografeert en schrijft. Beeldende kunst, cabaret, literatuur. Moet hij zich niet concentreren op één van die disciplines? Van mij niet, de drie richtingen bijten elkaar niet voor iemand die de gave van de waarneming bezit. En die gave bezit Teurlings en hij weet die sober en treffend te verbeelden. Zijn debuut is daar het bewijs van, een soort proeve van kunnen: Kijk eens hoe goed ik kan kijken. Benieuwd wat hij daar verder nog mee gaat doen. Hij zou best eens een heel grote kunnen worden.
Ties Teurlings, Krentenkoppen. Amsterdam: Nijgh & van Ditmar, 126 pp., ISBN 9789038802442, pb., € 13,99 (E-book, ISBN 9789038802459, € 7,99).
© Brabant Cultureel – februari 2017