Iraniër Ehsan Kanani zingt over heimwee en verlangen: “Ik heb een talent, maar ik ben nog geen kunstenaar”

Het gerenommeerde Nederlands Blazers Ensemble treedt met enige regelmaat op samen met muzikale vluchtelingen. Ruim een jaar geleden was Ehsan Kanani uit Eindhoven een van hen. Hij groeide op het podium en wil zich nu verder ontplooien in de muziek.

door Joke Knoop

Ehsan Kanani spreidt de armen en brengt daarna zijn rechterhand naar zijn hart. Achter hem een projectie van de Damavand, de hoogste berg van Iran. Hij zingt een bekende Iraanse ballade: Age ye rooz beri safar. Het is een lied over liefde, reizen en verlangen, eigenlijk over wat mensen bindt. Het publiek in het Amsterdamse Paradiso laat zich meeslepen, hoewel menigeen het Farsi niet zal beheersen. “Waar woorden tekortschieten, spreekt de muziek”, schreef de Deense (sprookjes)schrijver H.C. Andersen. Ehsan zegt het eenvoudiger: “Muziek is mijn taal.”

Weemoed
De negenentwintigjarige man uit Iran heeft een korrelige stem waarin een fluistering Paolo Conte doorklinkt. Zijn bezielde zang roept melancholie op, een milde weemoed. Als hij zingt, is hij in gedachte terug in Iran, terug in de besneeuwde bergen ten noorden van Teheran. De werkelijkheid is dat hij in Eindhoven woont.

De muzikanten van het Nederlands Blazers Ensemble tillen zijn zang naar een hoger niveau. De Iraniër staat op het podium alsof hij er thuis is. Toch is niets minder waar. Hij is een universitair geschoolde elektrotechnicus die in zijn vrije tijd begeesterd natuurgids is. Tot in 2014 gidste hij toeristen door de woeste beken en over ijzige bergen in Iran. De natuur zorgt voor rust in zijn hoofd. Net als zingen en gitaar spelen, thuis tussen de schuifdeuren in Teheran. Alleen familie en vrienden weten dat Ehsan Kanani een bijzondere stem heeft.

In september 2014 ontvluchtte hij zijn land. Kanani wil er niet veel over vertellen. Alleen dat het tijd was om te vertrekken, omdat hij problemen vreesde met de overheid. Eind februari 2015 kreeg hij in Nederland een verblijfsstatus. “In Iran zeggen we dat we alle bruggen afgebroken hebben. Hier heet dat toch alle schepen achter je verbranden?” vraagt hij. Elke dag studeert hij op de Nederlandse taal en dat gaat snel vooruit.

Uitlaatklep
In het asielzoekerscentrum(AZC) Grave is zingen en spelen zijn uitlaatklep. Er zijn hier immers geen bergen om rust in zijn hoofd te vinden. Hij schrijft teksten, zoals overigens veel Iraniërs doen. Poëzie zit in de Perzische genen. Vrijwel elk gezin in Iran heeft een dichtbundel in huis van Hafez (1325/26-1389/90, dichter en mysticus) en ook jongeren declameren zijn gedichten. Kom daar maar eens om in het nieuwe land van Ehsan. Ooit een jongere ontmoet die bijvoorbeeld Joost van den Vondel citeert?

De Stichting Vrolijkheid (een kunstenaarsinitiatief voor asielzoekers) benaderde Kanani in het AZC voor een optreden met het Nederlands Blazers Ensemble. Kanani: “Zij vroegen wat mijn talent was. Ik zeg: klimmen. Zij vinden dat ik goed kan zingen en vragen of ik een instrument bespeel. Ja, gitaar, als amateur. Ik had geen instrument. Ik heb wat gespeeld op een kapotte gitaar die aan de muur hing als decoratie. Ik zong een bekend Iraans liedje.”

Het Nederlands Blazers Ensemble wil hem in het programma ‘Oost, West, thuis niet best’, eind 2015. Het orkest maakte een arrangement voor de Iraanse ballade. Dat was wennen voor Ehsan Kanani, die het lied slechts in één uitvoering kent. “Het eerste optreden was moeilijk. Ik kon alleen op mijn gevoel vertrouwen.” Gedurende de tournee leerde hij luisteren naar het orkest, hij leert timen, hij leert theater.

Rijpen
De tournee met het Nederlands Blazers Ensemble is bijna een jaar geleden. Sindsdien is het balletje gaan rollen. Het idee om professioneel muzikant te worden, rijpt in zijn hoofd. Hij krijgt een oude klassieke gitaar en repareert die. Hij komt in het bezit van een elektrische gitaar. Op zijn verlanglijstje staat een piano met bijbehorende lessen. Hij weet dat hij veel muzieklessen nodig heeft, wil hij toegelaten worden op het conservatorium. De reguliere muziekschool is echter financieel niet haalbaar, tenzij hij een sponsor vindt. Ehsan Kanani hunkert naar kennis. “Nu zing ik mijn tekst, neem dat op, luister en begin opnieuw: weer opnemen en luisteren. Tot het goed is. Als ik muziek zou studeren, zou dat sneller gaan.”

Sinds het Nederlands Blazers Ensemble treedt Ehsan vaker op. Onlangs in Eindhoven bij het TAC tijdens de opening van een fototentoonstelling met werk van vluchtelingen. Eerder heeft hij van zich laten horen bij een benefietconcert in Cuijk met het Gulden Euro Trio. Hierdoor konden ze in het AZC Grave een muziekkamer maken voor vluchtelingenkinderen. Zijn droom is om met musici van allerlei nationaliteiten een orkest te vormen. “Waar iedereen in zijn taal zingt en speelt over een betere wereld, waar vrede heerst.” Hij kent de verbindende factor van muziek.

Muziek is niet meer weg te denken uit zijn leven. “Muziek komt van binnenuit. Daarom houd ik niet van dansmuziek, die is er alleen om op te dansen. Ik wil inspireren. Zonder muziek leven is hetzelfde als eten zonder kruiden, zonder zout en peper. Als ik op het podium sta, vergeet ik waar ik ben. Elektrotechniek, zijn beroep, verdwijnt naar de achtergrond. “Dat is gewoon werk, dat is niet mijn passie. Dat is muziek. Muziek is mijn taal. Ik moet schrijven, zingen en spelen en nog veel leren. Ik heb een talent, maar ik ben (nog) geen kunstenaar.”

Contact: e.kanani@gmail.com

Stichting de Vrolijkheid, voor kinderen in asielzoekerscentra: vrolijkheid.nl

Optredens van Ehsan Kanani zijn te zien op YouTube

Het lied ‘Age ye rooz beri safar’ (Als je op een dag van mij weggaat) is
geschreven door de bekende Iraanse zanger, gitarist en componist
Faramarz Aslani (Teheran 1954).
Hij woont en werkt sinds 1979 in Engeland.

 

 

© Brabant Cultureel – januari 2017