Conservatorium Tilburg gaat als AMPA over zijn grenzen heen

Muziektalenten die dromen van een carrière als veelzijdig ensemblespeler en die verbinding zoeken met andere kunstdisciplines zoals dans en beeldende kunst, kunnen daarvoor terecht bij het Tilburgse conservatorium. Vanaf september 2017 slaat het conservatorium onder de naam Academy of Music and Performing Arts (AMPA) een nieuwe weg in. Voertaal van de nieuwe opleiding is Engels.

door Lindy Jense

“De wereld verandert, en wij maken de keuze om mee te bewegen”, zegt Raf de Keninck, sinds 2012 directeur van de muziekafdeling van Fontys Hogeschool voor de Kunsten (FHK), waar het conservatorium deel van uitmaakt. Bezuinigingen in de kunstsector en technologische ontwikkelingen hebben de perspectieven voor conservatoriumstudenten de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. “Het begrip snelheid heeft enorme impact gekregen”, zegt De Keninck. “Je kunt jezelf profileren via sociale media, maar die kunnen ook een andere invloed hebben. Je bent, om het zo maar eens te zeggen, sneller ‘hot’ maar ook sneller ‘not’.”

Onderwijsconcept
In het algemeen bekeken is het opleidingstraject van een conservatorium nauwelijks veranderd sinds De Keninck zelf zijn opleiding als klarinettist en dirigent in Antwerpen volgde. “Veel een-op-een onderwijs, met voornamelijk aandacht voor het instrument dat je als hoofdvak hebt voor je klassieke of jazz-opleiding. Dat is een onderwijsconcept dat al zo’n tweehonderd jaar meegaat. Terwijl de wereld daarbuiten wel is veranderd. Het klassieke orkest dat als zender fungeerde voor een publiek dat gewillig stilzat, is zelf ook op zoek naar nieuwe manieren om het publiek te bereiken.”

Traditioneel leidt een conservatorium studenten op voor een loopbaan als uitvoerend musicus, dirigent of componist. Met krimpende orkesten en veranderend luistergedrag van de consument komt hun werkgelegenheid steeds verder onder druk te staan. De Academy of Music and Performing Arts (AMPA) levert geen musici meer af maar muziekkunstenaars die vanuit de muziek nieuwe vormen zoeken. AMPA-studenten leren vooral om samen te werken en over de grenzen van de eigen discipline te kijken. “Het is heel goed als een musicus er al tijdens zijn opleiding achterkomt hoe bijvoorbeeld dansers werken”, stelt De Keninck. “Je krijgt er ook een nieuwe kijk op je eigen vak door.”

Al vanaf het eerste jaar spelen studenten in een ensemble. Dat de FHK veertien kunstopleidingen biedt, maakt het voor de studenten alleen maar makkelijker met andere disciplines samen te werken. In het eerste jaar ligt de nadruk op combinaties van muziek en dans, in het tweede jaar komt daar theater bij en in het derde jaar beeldende vorming. Acht internationale ensembles krijgen een residentie op AMPA. Zo kunnen studenten optimaal profiteren van de talenten van onder meer het Duitse Rasscher Saxofoonkwartet, het Belgische Nader Ensemble en het Nederlandse Ensemble Klang.

Lesprogramma
De Keninck: “Studenten worden nadrukkelijk aangemoedigd hun eigen lesprogramma vorm te geven. Zij kunnen per ensemble zelf specifieke lessen aanvragen en hun eigen research doen.” Het laatste jaar waarin de AMPA-studenten hun Bachelor of Music afronden, geven zij naar eigen inzicht vorm. Het spreekt vanzelf dat de aanname-eisen van studenten die in september 2017 bij de AMPA willen studeren, op de nieuwe situatie worden aangepast. De Keninck: “Niet alleen het muzikale talent is belangrijk, we gaan ook goed kijken of deze persoon wel past bij de academie zoals wij die voor ogen hebben.” Jaarlijks melden zich zo’n honderdtachtig studenten aan voor de prestigieuze muziekopleiding, waarvan er vijfendertig geplaatst worden. AMPA wil kunstenaars afleveren met een open houding, die geschoold zijn in vaardigheden als ensemblespel, zelfmanagement, ondernemerschap en internationale verbondenheid.

Binnen de onderwijswereld, waarin voortdurend wordt gediscussieerd over de aansluiting van opleidingen bij de veranderende maatschappij, wordt de omvorming van het conservatorium met instemming begroet. Nienke Meijer, voorzitter van het College van Bestuur van Fontys, noemde de AMPA bij de lancering zelfs “een lichtend voorbeeld” voor het hoger onderwijs. “AMPA loopt voor op wat we als Fontys willen realiseren”, aldus Meijer. “In een samenleving waarin niets meer voorspelbaar is, moeten onze studenten adaptief en proactief zijn.”

Fontys School of Fine and Performing Arts

Fontys Hogeschool voor de Kunsten

© Brabant Cultureel – oktober 2016